“Bất cứ khi nào ngươi trải qua nỗi thống khổ khi mất đi một thứ gì đó, đừng coi nó như một phần của thân thể mình mà hãy coi nó như một chiếc ly có thể bị vỡ, để khi nó chẳng may vỡ ngươi sẽ nhớ đến điều này và không còn phải bận lòng. Cũng như thế, bất cứ khi nào ngươi hôn con cái, anh chị, hoặc bạn bè, đừng áp đặt lên trải nghiệm này những gì ngươi mong muốn, hãy kìm nén và ngăn chúng lại; cũng giống như người phụ tá đi sau những vị tướng đang ăn mừng chiến thắng và nhắc nhở họ rằng họ cũng chỉ là những người phàm. Tương tự như vậy, hãy nhắc nhở bản thân người mà ngươi yêu quý không thuộc sở hữu của ngươi, mà họ chỉ ở bên ngươi cho tới một thời điểm nhất định, chứ không phải mãi mãi…”
—EPICTETUS, DISCOURSES, 3.24.84–86a
Khi đội quân La Mã giành chiến thắng, phần lớn dân chúng sẽ dán mắt vào vị tướng đang đi đầu – một trong những vị trí đáng thèm muốn nhất thời La Mã. Chỉ có vài người mới để ý đến người phụ tá đi đằng sau vị tướng, thì thầm vào tai người đó: “Hãy nhớ đến cái chết”. Một lời nhắn nhủ đặc biệt khi đang ở đỉnh cao của vinh quang và chiến thắng!
Trong cuộc sống của chúng ta, chúng ta phải nhắc nhở bản thân câu nói này. Khi chúng ta trân trọng điều gì đó – hay yêu quý người nào đó – chúng ta tự nhủ với bản thân rằng điều này thật mỏng manh, không hề tồn tại mãi mãi, và không thực sự thuộc về chúng ta. Dù cho ta cảm thấy điều đó mạnh mẽ và khó bị đánh bại đến đâu, thì sự thật không phải là như thế. Ta luôn phải nhắc nhở bản thân những điều này có thể bị đánh vỡ, những người đó có thể sẽ qua đời hoặc rời bỏ chúng ta.
Mất mát là một trong những nỗi sợ khủng khiếp nhất của chúng ta. Sự thiếu hiểu biết và giả vờ không làm cho mọi thứ tốt hơn. Chúng chỉ làm cho nỗi mất mát càng thêm đau đớn khi nó xảy ra mà thôi.
