“Ngươi cần dừng việc đổ lỗi cho Thánh thần, hay bất kỳ kẻ nào khác. Ngươi phải hoàn toàn kiểm soát những mong cầu của mình, và tránh những thứ cản trở ngươi đưa ra những lựa chọn có lý trí. Như vậy ngươi không còn cảm nhận sự nóng giận, buồn rầu, ghen tỵ hay tiếc nuối.”
— EPICTETUS, DISCOURSES, 3.22.13
Chống lại chế độ độc tài Apartheid (A—pac—thai) tàn bạo ở Nam Phi, Nelson Mandela lĩnh án tù trong 27 năm. 18 năm trong số đó, ông chỉ có một cái xô để làm hố xí, một cái phản cứng để nằm trong phòng giam chật hẹp. Mỗi năm, ông có cơ hội được viếng thăm 1 lần — chỉ trong 30 phút. Đây là biện pháp tàn độc nhằm cô lập và bào mòn tinh thần người tù. Bất chấp tất cả những khó khăn như vậy, Mandela vẫn trở thành một ví dụ tiêu biểu cho phẩm giá tốt đẹp trong ngục tù.
Mặc dù thiếu thốn đủ thứ, ông vẫn sáng tạo ra những cách để thực thi ý chí của mình. Một trong những bạn tù của ông, Neville Alexander, đã kể lại trên tờ Frontline, “Ông luôn thể hiện quan điểm của mình — nếu quản tù nói chúng tôi phải chạy, ông sẽ khăng khăng đi bộ. Nếu bị bắt đi nhanh, ông sẽ khăng khăng đi chậm. Đấy chính là điều quan trọng. Chúng tôi phải là người đặt ra quy định.” Ông tập nhảy dây giả và tập đấm gió để giữ giữ cơ thể cân đối. Luôn ngẩng cao đầu hơn các tù nhân khác, ông cũng động viên họ khi hoàn cảnh trở nên khó khăn hơn, và luôn giữ trong mình niềm tin vào bản thân.
Bạn cũng cần phải giữ niềm tin vào bản thân mình như vậy. Bất kể chuyện gì xảy ra hôm nay, bất kể bạn hoàn cảnh xô đẩy thế nào, hãy hướng sự chú ý của mình đến những lựa chọn có lý trí của mình. Hãy cố gắng nhất có thể lơ đẹp những cảm xúc nổi lên, thứ vốn rất dễ khiến bạn lung lay. Hãy tập trung [vào điều cần làm], chứ đừng trở nên xúc động.
