“Chúng ta không từ bỏ việc theo đuổi các mục tiêu chỉ vì ta thấy tuyệt vọng khi biến chúng trở nên hoàn hảo.”
— EPICTETUS, DISCOURSES, 1.2.37b
Các nhà tâm lý học thường nhắc đến các biến dạng về nhận thức (cognitive distortions) — trạng thái các khuôn mẫu suy nghĩ trở nên lệch lạc, bị phóng đại — qua đó mang lại tác hại đến cuộc sống của người bệnh. Một trong những dạng dễ gặp nhất là lối suy nghĩ trắng đen rạch ròi (all—or—nothing thinking), hay còn là lối suy nghĩ chia nửa. Một số ví dụ về tình trạng này bao gồm:
● Nếu bạn không ủng hộ tôi, tức là bạn đang chống đối tôi.
● Sự việc là hoàn toàn tốt/hoàn toàn xấu.
● Bởi vì nó không phải sự thành công tuyệt đối, nó chính là sự thất bại hoàn toàn.
Dạng suy nghĩ cực đoan này thường gắn với trạng thái trầm cảm và tuyệt vọng. Sao mà không thể chứ? Chủ nghĩa hoàn hảo hiếm khi mang lại sự hoàn hảo thực sự — mà chỉ mang lại thất vọng thôi.
Sự thực dụng thì không như vậy. Sự thực dụng chỉ tận dụng những gì nằm trong khả năng của mình. Đó chính là điều mà Epictetus nhắc nhở chúng ta. Chúng ta không bao giờ hoàn hảo — giả dụ như sự hoàn hảo có tồn tại. Dù gì thì chúng ta vẫn là con người. Ta nên tập trung vào sự tiến bộ, cho dù sự tiến bộ đó có nhỏ bé đến đâu.
