“Không có gì tệ hơn việc một con sói làm bạn với một con cừu. Hãy tránh tình bạn giả dối bằng mọi giá. Nếu ngươi là một người tốt, thành thật và tử tế; thì điều đó nên được thể hiện qua đôi mắt ngươi và không thể che giấu.”
– MARCUS AURELIUS, MEDITATIONS, 11.15
Hiển nhiên là người ta nên tránh những người xấu xa và những kẻ hai mặt. Điển hình như những người bạn hay đố kỵ, những bậc cha mẹ thiếu sự đồng cảm, người bạn đời không đáng tin cậy. Marcus Aurelius đang nhắc chúng ta tránh những người bạn giả dối.
Nhưng nhìn lại mình thử xem? Ta có tự vấn những lần ta nói dối những người bạn của mình không? Đừng quá soi xét hành vi của người khác, tự nhìn nhận, đánh giá bản thân là điều quan trọng của những người thực hành Chủ nghĩa Khắc kỷ.
Đôi khi chúng ta đã từng là những kẻ hai mặt. Chúng ta giả vờ tử tế với đồng nghiệp vì họ mang lại lợi ích cho ta. Nhưng khi không còn chung chí hướng, ta lại quay ra nói xấu họ. Chúng ta đi theo người khác, chỉ quan tâm đến họ khi mọi thứ đang tốt đẹp, nhưng lại từ chối giúp đỡ khi người đó rất cần chúng ta.
Chúng ta có thể kiểm soát hành vi này. Hãy ghi nhớ đến điều đó khi bạn định chỉ trích ai đó là một người bạn tồi.
