“Người tốt đẹp chẳng sinh sự với ai, hoặc cố gắng hết trong khả năng của mình ngăn kẻ khác sinh sự…đây chính là ý nghĩa của việc có giáo dục — học được đâu là chuyện của mình và đâu không phải. Nếu một người kiểm soát được bản thân, liệu liệu người đó có thể gây sự hay không?”
— EPICTETUS, DISCOURSES, 4.5.1; 7b–8a
Socrates nổi tiếng với việc đi vòng quanh Athens, tiếp cận với nhiều người bất đồng quan điểm nhất, rồi thuyết phục họ trong những cuộc thảo luận dài. Trong những cuộc thảo luận này — hoặc trong những bản ghi chép còn lại — có nhiều trường hợp người tranh luận với Socrates trở nên cáu tiết, tức giận bởi hàng loạt câu hỏi của ông. Cuối cùng thì, người dân Athens tức giận đến nỗi họ kết án tử hình Socrates.
Nhưng Socrates dường như chưa bao giờ tức giận. Kể cả khi nói về vấn đề sự sống — cái chết, ông vẫn giữ sự bình tĩnh. Ông quan tâm đến việc nghe người khác nói gì, hơn là đảm bảo rằng mình được lắng nghe hoặc tìm cách thắng cuộc tranh luận (điều mà phần lớn chúng ta khăng khăng muốn).
Lần tới, khi bạn đối mặt với cuộc tranh cãi về chính trị, hay những bất đồng cá nhân, hãy tự hỏi: Liệu có lý do nào để tranh cãi không? Liệu tranh cãi có giúp giải quyết được điều gì hay không? Liệu một người được giáo dục, một người thông thái có xu hướng trở nên hiếu chiến như bạn hay không? Hay họ sẽ dừng lại, hít một hơi, thư giãn, và chống lại cám dỗ của việc tạo ra xung đột? Hãy nghĩ về điều bạn có thể thực sự đạt được — và bạn sẽ cảm thấy tốt hơn đến thế nào — khi bạn khuất phục được mong muốn được tranh đấu và giành thắng cuộc cho những thứ vô cùng vụn vặt.
