“Cả Alexander Đại đế lẫn người chăn lừa của ông đều có chung kết thúc khi cái chết dẫn đi. Hoặc họ sẽ trở về với nơi mà mọi thứ được sinh ra, hoặc họ sẽ tan thành cát bụi và biến mất.”
– MARCUS AURELIUS, MEDITATIONS, 6.24
Trong thế giới mà theo nhiều cách đang dần trở nên thiếu bình đẳng hơn, không có nhiều trải nghiệm thực sự bình đẳng còn lại. Khi ngài Benjamin Franklin đưa ra nhận định rằng “trong thế giới này không có thứ gì có thể được coi là đương nhiên, ngoại trừ cái chết và thuế”, ông có lẽ không biết rằng sẽ có những người rất biết cách trốn nghĩa vụ thuế của họ. Vậy còn cái chết thì sao? Nó vẫn ở đó, và tất cả mọi người đều phải trải nghiệm một ngày nào đó.
Chúng ta đều sẽ đều sẽ chết. Cho dù bạn là kẻ chinh phục được toàn bộ thế giới, hoặc bạn đi đánh giày cho kẻ như vậy, thì đến cuối cùng, cái chết sẽ cân bằng tất cả – đó là bài học về sự khiêm nhường. Trong tác phẩm của mình, Shakespeare đã để nhân vật Hamlet trình bày rõ ràng logic trên trong trường hợp của cả Alexander và Julius Caesar:
Caesar vĩ đại, đã chết và biến thành đất sét, Có thể chặn một cái lỗ để tránh gió thổi bay: Hỡi trái đất đó, nơi khiến cả thế giới phải kính sợ, hãy vá một bức tường để đẩy lùi lỗ hổng mùa đông!
Hamlet to horatio – Nói chuyện với horatio về cái chết. Alexander vĩ đại cuối cùng chỉ biến thành cát bụi. Chúng ta phấn đấu cho sự vĩ đại có ích gì nếu chúng ta chỉ biến thành cát bụi.
“Caesar vĩ đại, đã chết và trở thành đất sét,
Có thể chặn cái lỗ để tránh gió lùa;
Hỡi trái đất này, nơi khiến nhân gian phải kính sợ,
Hãy vá một bức tường để chắn đi cái lạnh mùa đông!”
(Nguyên tác: “Imperious Caesar, dead and turn’d to clay,
Might stop a hole to keep the wind away:
O, that that earth, which kept the world in awe,
Should patch a wall to expel the winter flaw!”)
Lần tiếp theo bạn cảm thấy bản thân cao thượng và hùng mạnh – hoặc ngược lại, thấp bé và tầm thường – thì hãy nhớ rằng, chúng ta đều có cái kết giống nhau.
Khi chết rồi, chẳng ai hơn ai cả. Mọi câu chuyện của chúng ta đều có chung kết cục.
